مقابله با ناباروری با رازیانه: مصرف داروهای آنتی‌نئوپلاستیک (داروهای شیمی درمانی) گاهی با عوارض جانبی همراه است که لازم است با آنها مقابله شود. یکی از موفق‌ترین و پرمصرف‌ترین این نوع داروها، سیکلوفسفامید است. اما، این دارو می‌تواند باعث اختلال عملکرد تولید مثلی شود. به دلیل اثر سرکوب‌کننده سیستم ایمنی آن، برخی محققین آن را برای درمان برخی بیماری‌های خودایمنی توصیه می‌کنند. اختلال عملکرد تخمدان در رت‌هایی که تحت درمان با سیکلوفسفامید هستند به تخریب سلول‌های گرانولوزا مربوط می‌شود که باعث ناباروری می‌شود. بیمارانی که از سرطان پستان به‌واسطه این دارو جان سالم به در بردند، از آمنوره به دلیل شیمی درمانی رنج می برند. دلیل آمنوره آسیب تخمدانی است که این مساله می تواند منجر به یائسگی زودرس شود. سمّیت تخمدانی داروی سیکلوفسفامید می‌تواند با استفاده از گنادوتروپین‌ها جلوگیری شود که در نتیجه عملکرد تخمدان حفظ می‌شود. برخی محققین مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها را به عنوان کمک‌کننده به داروهای شیمی‌درمانی به منظور کاهش عوارض جانبی آنها پیشنهاد می‌کنند.
در سال 2017، اثر حفاظتی رازیانه بر تخمدان موش در برابر اثرات مخرب سیکلوفسفامید ارزیابی شد. موش‌های جنس ماده بالغ به‌طور تصادفی به 6 گروه 8 نفره تقسیم شدند: A: کنترل منفی؛ B: مصرف سیکلوفسفامید 200 (میلی‌گرم بر کیلوگرم)؛ C: مصرف رازیانه 400 (میلی‌گرم بر کیلوگرم، روزانه)؛ سه گروه E،F و D به ترتیب 200، 400 و 100 (میلی‌گرم بر کیلوگرم، روزانه) رازیانه و 200 (میلی‌گرم بر کیلوگرم) سیکلوفسفامید دریافت کردند. وزن، حجم و قطر تخمدان‌ها و سطوح سرمی استروژن و پروژسترون آنها اندازه‌گیری شد.
نتایج نشان دادند که وزن، حجم و قطر تخمدان‌ها به طور چشمگیری در گروه تحت درمان با سیکلوفسفامید (B)، در مقایسه با دو گروه A و C، کاهش یافته بود؛ اما این پارامترها پس از درمان موش‌ها با عصاره رازیانه افزایش یافت.
کاهشی سرمی چشمگیر در میزان سطوح استروژن و پروژسترون و کاهش در تعداد فولیکول‌های مختلف تخمدان در میان گروه درمان شده با سیکلوفسفامید مشاهده شد. اگرچه، در نمونه‌های حیوانی درمان شده با عصاره رازیانه، این پارامترها به‌طور چشمگیری افزایش یافتند. در آخر، نتیجه گرفته شد که رازیانه می‌تواند تخمدان را از عوارض جانبی سیکلوفسفامید حفظ کند.
